Mình ước gì thế giới có ít luật lệ đi, và nhiều nguyên tắc hơn.
Luật lệ giống như bản đồ chỉ đường, đến đây thì rẽ trái, đến đây thì rẽ phải. Nguyên tắc giống như cái la bàn, không bảo chúng ta phải rẽ chỗ này chỗ kia, nhưng cho chúng ta biết mình đang đi về hướng nào.
Bản đồ chỉ đường chỉ có ích khi mà chúng ta biết chính xác mình muốn đi về đâu. Nhưng trong đời mấy ai biết điều đó.
Từ nhỏ, chúng ta được dạy luật lệ. Trẻ con thì phải làm cái này cái kia. Người lớn thì phải như này như nọ. Phụ nữ thì abc. Đàn ông thì xyz. Học xong cấp ba phải thi đại học. Tốt nghiệp xong phải cưới. Cưới xong phải đẻ con. Con lớn phải thu xếp nhà cửa cho nó. Như thể tất cả mọi người đều phải đến cùng một nơi vậy, nhưng chẳng ai bảo cho chúng ta biết nơi đó là đâu.
Thay vì dành thời gian bắt bẻ luật lệ, mình ước gì mỗi người có thể dành thời gian xây dựng nguyên tắc cho bản thân, và để những nguyên tắc này giúp định hướng cuộc sống. Ví dụ:
- Nguyên tắc rằng bạn sẽ làm những thứ giúp bạn xây dựng kỹ năng tốt nhất để có thể tự lập về mặt tài chính. Bạn không phải tuân theo luật lệ rằng phải thi đại học hay phải chạy việc hay phải làm ngành nào đó. Bạn có thể đưa ra quyết định tại mỗi thời điểm phù hợp nhất với cơ hội và thách thức của bản thân lúc đó.
- Nguyên tắc rằng bạn sẽ đưa ra quyết định dựa vào những điều mình muốn, chứ không phải những điều mình sợ. Với nguyên tắc này, bạn có thể bỏ qua các luật lệ rằng bạn phải hẹn hò lấy vợ lấy chồng vì sợ cô đơn, hay phải có con vì sợ về già không có người chăm sóc, mà có thể cân nhắc một cuộc sống mà bạn thực sự muốn.
- Nguyên tắc rằng bạn sẽ không quyết định về những cái không thuộc về bạn. Tiền của bố mẹ bạn không phải của bạn để tiêu hoang. Câu chuyện đứa bạn kể với bạn không phải là của bạn để đi kể lại với người khác mà không có sự cho phép. Ý tưởng của người khác không phải của bạn để copy.
Luật lệ thì dễ đặt, nhưng khó theo. Nguyên tắc thì khó xây dựng, nhưng một khi có nó rồi, nhiều quyết định khó nhằn trong cuộc sống sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.
Search